Yaklaşık son iki seneye yakın dünya gündemine bomba gibi oturan Koronavirüs (COVID-19) ile ilgili her gün yeni haberler alınıyor. Bu haberlerden biri de şu: Araştırmacılar koronavirüsün yeni bir belirtisinin Covid-19 hastalarında görüldüğünü raporladılar. Koronavirüs konusunda yeni haber olan bu yeni belirti nedir?
Koronovirüsün bir sayfa boyunca uzayıp giden belirtilerine yeni ve bir o kadar garip bir belirti eklenmiş durumda: Covid Dili. Covid Dili nedir? Covid-19 erken uyarı belirtilerinin izlenmesine yardımcı olan bir İngiliz araştırmacı dilde renk değişikliği, genişleme ve diğer ağız problemleri ile daha fazla şikayet almaya başladıklarını bildirdi. King’s College London’da genetik epidemiyoloji profesörü olan Tim Spector, tweeter’dan yaptığı açıklamada her gün daha çok sayıda Covid dili ile tuhaf ağız yaraları görüldüğünü ve bu belirtilerden veya baş ağrısı ile yorgunluk olduğunda evde kalınması gerektiğini bildiriyor.
Tim Spector ayrıca beş koronavirüs hastasından birinde resmî olarak yayımlanan virüs belirtilerinden daha az görülen belirtilerin bulunduğunu, deri dökülmesi gibi, belirtti. Koronavirüs hastalarının üçte birinden fazlasının ilk üç günde hemen tespit edilemeyen belirtiler gösterdiği ve bu sebeple deri dökülmelerine, Covid diline ve diğer dikkate alınmayan belirtilere dikkat edilmesi gerektiğine inanıyor. E-postasının hastalardan gelen ateş ve yorgunluk gibi belirtilerle birlikte görülen dil problemleri şikayetleriyle dolu olduğuna dikkat çekiyor. Profesöre göre 500 hastanın biri bu yeni belirtiye sahip. Dildeki sarı veya beyaz renkte tüyümsü bir renkte olan bu tabaka diş fırçalama ile geçmiyor. Bazen ağrı da verebiliyor. Tim Spector aynı zamanda dünyadan bütün insanların koronavirüs belirtilerini bildirmesine olanak veren ZOE COVID belirti araştırmalarının baş araştırmacısı. Virüsün neden bu kadar çok belirtisinin olduğu konusuna da henüz bir cevap bulunamıyor.
Covid dilini bir belirti olarak eklemek için henüz erken olduğunu ama diş hekimleri, ağız cerrahları ve insanların ağızlarıyla ilgilenen diğer doktorların bunun koronavirüsün erken bir belirtisi olabileceği konusunda bilgilerinin olması gerektiği düşünülüyor.
Koronavirüsün Ağız Belirtileri
Diğer araştırmacılar da yeni koronavirüsün dil ve ağız belirtileri konusunda yeni raporlar yayımlıyorlar. İspanya’da 666 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada 78 hastada ağız içinde belirtilere rastlandığı görülüyor. British Jurnal of Dermatology’de yayımlanan bu çalışmaya göre incelenen grubun %11’inde dilde küçük yumrular şeklinde iltihap, %6’sında dilin yan tarafında girintiler ve dilde şişme, %4’ünde dil üzerinde yamalı bir görüntü oluşturan bölgeler ve %4’ünde doku kabarması gözlemleniyor. Yazarlara göre bu ağız içi belirtilerini daha derinlemesine incelenmesi gerekiyor.
Koku ve tat kaybının da ilk başta garipsenen bir belirti olduğunu ama şimdi yaygın bir belirti olarak Kabul edildiğini söylemek gerekiyor. Covid dili gibi henüz listeye tam anlamıyla girmeyen diğer belirtiler arasında köpürme veya karıncalanma (hafif kaşıntı) belirtileri de bulunuyor.
Tennessee, Nashville’de Vanderbilt Üniversitesi Tıp okulunda enfeksiyon hastalıkları profesörü olan Dr. William Schaffner henüz Covid diline rastlamadığını ama bu konudaki tartışmalardan haberdar olduğunu söylüyor. Ağzın yeni koronavirüse karşı savunmasız olmayabileceğini ama diğer ağız virüslerine karşı (uçuk, diş eti hastalıkları vs. gibi) vücudun bağışıklık sistemini etkileyebiceğini de ekliyor.
Bu noktada araştırmacılara düşen başlıca görev hangi belirtinin gerçekten koronavirüs belirtisi hangilerinin alakasız belirtiler olduğunu belirlemektir.
Amerikan Diş Hekimleri Birliği’nin yaptığı açıklamada Covid hastalarının salgının başından beri yaşadığı dil ve ağız sorunlarının sürekli takip edildiği ve British Journal of Dermatology’de yayımlanan çalışmanın birlik araştırmacılarının duyduklarıyla tersleşmediğinin altı çizildi.
COVID-19 Belirtileri
Sık Görülen Belirtiler
- Ateş
- Kuru öksürük
- Yorgunluk
Daha Nadir Görülen Belirtiler
- Koku veya tat kaybı
- Burun tıkanıklığı
- Göz nezlesi (kırmızı gözler olarak da biliniyor)
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Kas veya eklem ağrısı
- Bulantı veya kusma
- Değişik türlerde deri dökülmeleri
- İshal
- Titreme veya baş dönmesi
İlerlemiş COVID-19 Hastalığının Belirtileri
Ciddi Belirtiler
- Nefes darlığı
- İştah kaybı
- Kafa karışıklığı
- Göğüste devamlı ağrı veya baskı
- Yüksek ateş (38 oC ve üstü)
Diğer Az Görülen Belirtileri
- Sinirlilik
- Kafa karışıklığı
- Bilinçte azalma (bazen nöbetlere işarettir)
- Anksiyete
- Depresyon
- Uyku bozuklukları
- Daha ciddi ve nadir bir belirti olan sinirsel komplikasyonlar (boğulma, beyin iltihabı, sayıklama ve sinir hasarı gibi…)
Kaynaklar
Today
World Health Organization (Dünya Sağlık Örgütü): Koronavirüs Belirtileri
