Bir kadının güzelleşmek uğruna ölümü göze alması pek mantığa uygun bir hareket değildir. Bunun iki önemli sebebinin olması gerekir. Birincisi kişi gerçekten güzelleşmeyi ne pahasına olursa olsun tercih etmektedir. İkincisi kullandığı ürünlerin ne kadar tehlikeli olduğunun farkında değildir. Bu yazıda eskiden güzellik ve sağlık ürünleri olarak satılan tehlikeli güzellik ürünlerinin reklamlarına değinilmiştir.
Radyum’un Güzellik Sektöründe Pazarlanması
Bir kadın kullanacağı güzellik kremi markasını çeşitli faktörleri değerlendirerek tercih etmektedir. Bu faktörler kremin cilt yapısına uygunluğu, hangi yaş aralıkları için yapıldığı, içerisindeki etken maddeler, test aşamalarının hayvanlar üzerinde denenip denenmediği, arkadaş tavisyeleri, bilimsel araştırmalar, bireysel tecrübeler, tanınmış markalar gibi oldukça kişisel tercihlerden bilimsel olanlarına kadar değişkenlik göstermektedir. Bir krem hakkında yapılan reklamlar da çok etkili olduğundan güzellik sektörü markaları, ürünlerinin tanıtımı için ciddi miktarda piyasa araştırması yapmakta ve reklam için büyük bütçeler ayırmaktadırlar. Malesef bazen çıkan ürünlerin hemen kullanılmaması ve üzerinde çok ciddi deneyler yapıldıktan sonra piyasaya sürülmeleri gerektiğinin çok ölümcül yollardan öğrenildiği zamanlar olmuştur. Bunlarda bir tanesi radyum maddesi içeren güzellik ürünleridir.
- Radior Marka Radyum Maddesi İçeren Güzellik Ürünleri – Hiç 80 Yaşında Gösteriyor mu? Halbuki 20 Yaşında
Reklamdaki yazıların çok net olmaması sebebiyle ürün çeşitleri tam anlaşılamasa da şampuan, sabun, krem ve yüz maskesi gibi radyum içeren birçok güzellik ürünü Radior adıyla piyasaya sürülmüştür. İnsanların birbirleriyle olan iletişim hızlarının günümüzdeki kadar çabuk ve etkili olmadığı göz önüne alınırsa, radyum içeren bu maddelerin ne kadar tehlikeli olduğu bilgisi insanlara çok geç ulaşmış olmalıdır. Fiyatları 1 dolardan 10 dolara kadar değişkenlik göstermektedir. Yazıdan anlaşılabildiği kadarıyla Radyum’un ne kadar güvenilir bir madde olduğuna dair çeşitli bilimsel kaynakların sunulmaktadır.
- Radyoaktif Güneş Pedleri – Gece Gündüz Kullanın ve Hiçbir Sağlık Probleminiz Kalmasın
Satılan ürünün ilaç olmadığına vurgu yapılan reklamda bu yastık benzeri maddenin küçüklüğü, rahatlığı ve ucuzluğu üzerinde durulmaktadır. Satın almaya karar vermeden önce alıp deneme şansının verildiği de görülmektedir. Emin olunan bir şey vardır ki o da deneme süresinin bu maddenin ne kadar ölümcül olduğunu anlamaya yetecek kadar uzun bir süre olmamasıdır. Bu şekilde 150,000 kadar ürün satılmıştır. Aynı zamanda sinir iltihabına, romatizmaya, yüksek kan basıncına, kabızlığa, yorgunluğa, astıma ve diğer solunum yolu hastalıklarına iyi geldiğine dair binlerce mektup alındığı iddia edilmiştir. Kalp, ciğer, böbrek ve idrar torbası problemlerine değinilmesine bile gerek yoktur, elbette bunlara da iyi gelmektedir. Kişinin probleminin ne olduğununun bir önemi olmadan bu radyo aktif güneş pedlerini kullanılabileceğinin garantisi de verilmiştir. Gündüz sırta, gece de karna takmak suretiyle 7-24 radyuma maruz kalan kadınların rahatsızlıklarının geçmesi yönündeki iddia aslında çok asılsız bir iddia değildir. Ölü bir insanın artık hiçbir rahatsızlıktan şikayet etmeyeceği malumdur.
- Radyum Kızları – Fabrika Kızlarının Dramı
Hakkında çok daha uzun bir yazıyı hake eden radyum kızları hakkında filmler, tiyatrolar sahnelenmiş; birçok yazı yazılıp, çizilmiştir. Kısaca bahsedilecek olursa konu, fabrikalarda haftalık 18 dolara çalıştırılan genç kızların ve kadınların, saatlerin kadranlarını radyum maddesiyle boyalamaları sebebiyle radyuma maruz kalmalarıdır. Gecenin karanlığında yeşil renkle parlayan bu madde özellikle askerlerin gece saati görebilmeleri için yapılmıştır. Boya fırçasının ağza götürülüp dil yardımıyla sivri bir hale getirilmesi (kızlara fırçanın ideal şeklini almasının tek yolunun bu olduğu söylenmiştir) suretiyle radyum maddesi ağza, yüze, dişlere ve oradan da vücudun her yerine temas ettirilmiştir. İşin daha kötüsü radyum maddesinin tehlikelerini bildiren yazıların yavaş yavaş yayılmaya başladığı bir dönemde bu maddenin tehlikelerinin kızlardan saklayan patronların varlığıdır. Sonuç; yavaş yavaş dökülen dişler ve saçlar, diş eti hastalıkları, yüzden düşen parçalar, kanser hastalıkları vs…
- Radyoaktif Maddeli Su – Artık Vücudunuzun %70’i Radyum’dan Oluşacak
İçeriğinde oldukça ikna edici ve akıl çeldirici iddiaların yer aldığı bu reklam insanlara çok önemli bir şeyi kanıtlamaktadır. Duyulan, okunan her şeye inanamamak. 100,000’den fazla insanın bu radyoaktif maddeli sudan içtiğinin belirtildiği reklamda hükümetin desteğini de arkalarına aldıklarını belirten Revigator, bu ürünü kullanan binlerce kişiden sadece birkaçının isimleri de aynen reklama yazmıştır. Yazının çok net olmaması sebebiyle içerik tam anlaşılamasa da aşağı yukarı özeti şu şekildedir: Bu suyu geceleri doldurun ve gün boyu için! İçeriğindeki vitaminler vs. insan sağlığına çok iyi gelecektir.
- Radyum Rujları – Dudaklarınız Geceleri Parlasın
Turuncu, kırmızı, canlı, pastel ve koyu renklerde sunulan rujların komple setini 18 franka (Eskiden para birimi franktı, yanlış hatırlamıyorsam), yedek ruju da 8 franka satın almak mümkündür. Sadece eczanelerde satılır ibaresi de özellikle ön plâna çıkartılıp, ürünün sıradan bir kozmetik ürünü değil ama çok ciddi bir güzellik ürünü olduğu vurgusu yapılmaktadır. Afişte gösterilen kelebeğin kısa ömürlü olması gibi bu ürünü kullanan kadınların da ömürlerinin kısa olması, reklam afişindeki üzücü bir ironidir. “Le rouge à Lèvres Sain” “Sağlıklı Duduaklardaki Kırmızı” sloganı da aslında davalık bir slogan olup, insanları çok yanlış yönlendirmiştir.
- Radyum Solisyonu – Kanseri Bile Tedavi Eder(!)
Sloganından bile ironi akan bu reklamda radyumun hayat olduğuna, dünyadaki diğer ikame ürünlerinden çok daha fazla yenileyici ve iyileştirici gücü olduğuna, gençleştirici özelliğine, birçok hastalığı iyi ettiğine, özellikle kanseri İYİLEŞTİRDİĞİNE değinilmiştir. Reklamın tam ortasında saf radyumun (işlenmemiş radyum) kullanıldığına özellikle dikkat çekilmek istenmiştir.
- Radyum Tereyağı – Yemekleriniz Artık Radyum Kokacak
Üzerinde hiçbir yazı bulunmayan bu reklam için yukarıda söylenenlerin hepsi tekrar edilebilir. Büyük ihtimalle çok sağlıklı ve lezzetli olduğu, bir kere kullandıktan sonra vazgeçilemediği, şu veya bu kadar kişinin kullanıp memnun kaldığı, ineklerin bile bu tereyağı için daha çok süt üretmeye hevesli oldukları, bu tereyağından beslenen çocuk, kadın ve erkeklerin çok sağlıklı, güçlü ve güzel olacakları gibi maddelere değinildiğini düşünmek yanlış olmayacaktır.
SONUÇ
Çok kısa ve acılarla dolu bir yaşamı uzun ve sağlıklı bir yaşama kim tercih eder ki? Elbette hiç kimse. Sadece o zamanlarda bu maddenin tehlikelerinin bilinmediğine dikkat edilmesi gerekiyor. Reklamlardaki bu kandırmacalar günümüzde de devam etmektedir. Ürünün satılması için elzem olan bu maddeleri iki defa düşünerek alınması önerilmektedir çünkü reklamın amacı o ürünü her ne şekilde olursa olsun cazip hale getirmektir. Masum görünen çikolata reklamları bile içeriği bakımından o kadar sağlıklı değillerdir. Vücudunuza aldığınız maddelere dikkat edilmesi hayati önemdedir çünkü vücut, içine giren her maddeyi bir şekilde işleyip bunu tüm organlarda ve sistemlerde kullanmaktadır.
